Đơn vị đồng hành
Truy cập: 5,483,629 lượt

Thơ Ngô Liêm Khoan

Đọc xong tập thơ của Ngô Liêm Khoan, tôi hoàn toàn bất ngờ. Trước khi đọc, tôi nghĩ rằng bút lực của anh ấy chắc chỉ giới hạn trong tầm suy nghĩ chung của thế hệ người viết 7X như độ tuổi của anh (Ngô Liêm Khoan sinh năm 1977). Nhưng các sáng tác của anh lần này đã có cái nhìn đi vượt qua thế hệ của mình. Như thể anh từng trải qua sinh tử, trải qua những gì nghiệt ngã nhất của cuộc sống để rồi rút ruột ra thành từng con chữ hình thành nên tập thơ. Tôi cho rằng, ngay cả sau này, anh khó có được tập thơ nào vượt qua cuốn này.

 

PHẨM VẬT

 

Một mũi tên bắn vào lặng im

Là một đợt hò reo

Cây xạc xào tiếng lá

Một lượt tên phóng vào tàn cây sẫm tối

Lại một đợt hò reo

Rễ âm thầm lấy nhựa

Một rừng tên lao vào khoảng không gian đen kịt

Dậy một đợt hò reo

Thân cây làm điểm tựa

Cho tên cắm vào tên truyền độc

Một người tiều phu dậy sớm

Không biết phải bắt đầu từ đâu

Cây thì vẫn tươi

Mà tên đã khô rồi.

 

* * *

 

NHỮNG TẤM VÁN TRÊN CẦU HIỀN LƯƠNG

 

Hơn ba mươi năm cỏ mấy bận ngút xanh

Chỉ ngại lòng người chưa bén rễ

 

Những tấm ván trên cầu Hiền Lương

Chúng có hay không câu chuyện của riêng mình

Chúng có phân biệt được sắc cờ

Giữa hai giới tuyến

Hay chúng chỉ là gỗ thôi

Làm phận lát cầu

Và gánh trên mình thương tích

 

Những tấm ván trên cầu Hiền Lương

Chúng không có tay

Để ký vào điều khoản chia đôi

Chúng không có chân

Để chạy về bên này, bên khác

Chúng không có mắt

Để phân biệt MIG với B52

Chúng chỉ là gỗ thôi

Làm phận lát cầu

Và nhận về phần mình tan nát

 

Những tấm ván trên cầu Hiền Lương

Chúng biết hay không biết số thứ tự của riêng mình

Giữa 450 tấm bên này

Và trong 444 tấm bên kia

Chúng có thù oán nhau không

Chúng có sơn vẽ trên mình những màu những sắc

Chúng có xẻ thân mình làm củi làm chông

Để sập, để cháy nhau trên dòng Bến Hải

Hay chúng chỉ là gỗ thôi

Làm phận lát cầu

Và cõng trên lưng mình lịch sử

 

Những tấm ván trên cầu Hiền Lương

Sau mấy mươi năm

Tấm còn

Tấm nát

Tấm bên này vẫn nằm phía bên này?

Tấm bên kia vẫn nằm phía bên kia?

Chúng có biết vui không

Khi chỉ thấy một sắc cờ

Chúng có biết vui không

Khi không còn giới tuyến

Hay chúng chỉ là gỗ thôi

Làm phận lát cầu

 

Vài trăm tấm phía bên này

Mấy trăm miếng phía bên kia…

Những tấm ván trên cầu Hiền Lương

Những tấm ván đã thành bụi thành tro thành rều thành rác…

Chúng có quên ánh mắt phía bên này

Chúng có nhớ chớp lửa phía bên kia

Chúng có nguôi ngoai vết cháy thẫm máu người

Hay chúng chỉ là gỗ thôi

Đã xong phận lát cầu

Hay chúng đâu chỉ là gỗ thôi

Vì còn thấm máu người

Vẫn day dứt khôn nguôi

Nhịp cầu đã gãy…

 

Những tấm ván trên cầu Hiền Lương

Những tấm ván xẻ từ dãy Trường Sơn

Trong một sáng rạng ngời bắc qua dòng Bến Hải

Những tấm ván

Vượt tầm đạn

Khuất tầm bay

Không đau đớn gót giày

Nối triệu bước chân còn buồn

Tới những nhịp rất vui

Có hẫng hụt

Có mong manh

Như vắt bụi tro qua vực thẳm?

 

* * *

 

PHỤC NGUYÊN

 

Cây nào nhớ từng bóng nắng

Thú nào nhớ từng con mồi

Sông nào nhớ từng rều rác

Mây nào nhớ nước vũng sâu

 

Mỗi ngày vàng vài lớp lá

Mỗi ngày thêm ít lộc non

Mỗi ngày xao vài tàn nắng

Mỗi ngày mục ruỗng đường vân

 

Mỗi ngày săn vài con mồi

Mỗi ngày loanh quanh lãnh địa

Mỗi ngày ve vãn tính giao

Mỗi ngày hú dài tiếng vọng

 

Mỗi ngày êm ả rong rêu

Mỗi ngày nát thân ghềnh thác

Mỗi ngày cuộn bao rác rều

Mỗi ngày vỡ vào biển cát

 

Mỗi ngày cuộn mình vân cẩu

Mỗi ngày nhoà đỉnh non cao

Mỗi ngày co mình thành nước

Mỗi ngày in bóng vũng sâu

 

Dựng bóng ngày xưa cho cây

Dựng mồi ngày xưa cho thú

Dựng rác rều xưa cho sông

Dựng vũng nước in vân cẩu

 

Rồi loanh quanh người dựng mộ

Lặng im mắt khép nhiệm màu

Phật cũng một mình đốn ngộ

Có ai giúp được ai đâu

 

Dựng làm chi những trước sau

Giấu mình khoe người mấy độ

Như sao thì sáng trên đầu

Trần truồng mà không tủi hổ

 

Có kẻ ngày xưa tàn bạo

Rèn mình thành một lưỡi đao

Có kẻ ngày nay khờ khạo

Dựng mình tấm ván phóng dao

 

Dao còn ghim sâu vào ván

Vì gỗ còn chút đường vân

Gỗ mục ván thiên mụn đất

Dao cắm vào xương thật gần

 

Vì mù nên thương đôi mắt

Vì ác nên nhớ tiếng chuông

Vì chắp tay nên mô phật

Vì huyệt nên xem như chuồng…

 

Kép đào có ngày rửa mặt

Trôi đi ô nhục tấn tuồng

Rối còn có ngày thành củi

Trắng bệch bàn tay giật guồng

 

Lên chùa mượn một quả chuông

Lật ngược làm nồi nấu thịt

Rồi quỳ dâng lên cúng dường

Lòng thành khói hương nghi ngút:

– Thịt này con nấu nồi chuông

Không đem nồi da nấu thịt

Lửa vui thịt cũng không buồn

Sao mắt tượng mờ hơi nước

 

Gióng lên vài hồi thỉnh Phật

Con xin lật lại quả chuông

Nắm tay tiếng ngân mờ đặc

Phật quẳng cho một khúc xương

 

Đã khuya con hát vãn tuồng

Mắt Phật còn mờ hơi nước…

NGÔ LIÊM KHOAN

Top