Quê Nẫu có… Dé!
Xứ sở của đất Tây Sơn thượng võ nổi danh với nhiều món ngon vật lạ thuần Việt. Song theo tôi, có lẽ, chỉ món "Dé" mới xứng đáng có tên trong danh mục "vơ đét" văn hóa ẩm thực ở phố núi này.
Theo các cụ lão làng truyền lại: "Thuở xưa, vào các dịp lễ hội, đình đám trong làng, người ta thường chọc tiết mổ bò rất xôm tụ. Trước cung tế thần linh. Sau chiêu đãi mọi người. Các phần đùi, vai chắc thịt và ngon nhất thường dành riêng cho các hương chức trong làng. Lính tráng theo hầu thì được hưởng phần lòng xào bắp chuối khá đạm bạc. Đến thời Quang Trung thần tốc, người ta mới tận dụng thêm chất lỏng của ruột non nấu chung với lòng bò chế biến nên một món ăn khoái khẩu có vị lạ và chỉ dành cho binh sĩ xung trận". Từ dạo đó đến nay, "dé" trở thành món ăn không thể thiếu trong các lễ hỏi, cưới xin, ma chay, giỗ chạp... của người dân.
Một số truyền thuyết cho rằng, đây là món ăn thuần túy của dân tộc người Bana sinh sống rải rác khắc các triền núi, gò đồi. Lâu dần... nhờ giao lưu văn hóa được người dân Bình Khê cải biên, mà có. Chẳng rõ thực hư ra sao, chứ làm cho ra một món "dé" độc đáo như một số hộ dân vùng Kiên Mỹ thường ngày vẫn thu hút đông đảo khách thưởng thức, thật không phải dễ (!?).
Vì là món phức hợp, cầu kỳ nên đòi hỏi người chế biến phải có những ngón nghề nhất định.
"Dé" phải chọn những đoạn ruột non vừa không già mà không non. Vì già quá, không còn chất bổ dưỡng, còn non quá sẽ mất đi vị đắng "nhân nhẩn" kém ngon. "Dé" chọn rồi đem ngâm nước sôi để khử bớt mùi, xả nước lạnh cho vào tô lọc kỹ. Lòng bò thái vừa cho vào chảo dầu đun sôi, xào với hỗn hợp gia vị pha chế sẵn (nước mắm, đường, sả, ớt, bột ngọt...). Sau đó, đun sôi nồi nước cho thịt và nước "dé" vào cùng lúc để độ 15 phút cho lòng mềm. Vò lá dang đã rửa sạch cho vào nước dùng.
Trước khi múc vào tô để nhâm nhi, cho thêm một ít rau sung, sả, vài cọng ngổ để tăng thêm khẩu vị.
Đặc biệt, món "dé" chỉ dùng nóng với bún cọng nhỏ hoặc bánh tráng nướng chín. Ăn như thế mới hợp "gu" và đúng "điệu".
Món Dé "độc nhất vô nhị" này hiện có mặt tại khắp các nhà hàng, quán sá dọc quốc lộ 19 của thị trấn Phú Phong. Không khó để tìm một địa chỉ lưu chân du khách.
Các bài khác
- Duyên đá (30/05/2016)
- Bánh hỏi Phú Thọ (30/05/2016)
- Về Hầm Hô, xơi… trứng kiến vàng! (30/05/2016)
- Chim mía Phú Phong (30/05/2016)
- Mắm cáy Hoành Nha (30/05/2016)
- Lạ miệng với... lẩu cua đồng (29/07/2016)
- Chuyến về nhà của Huyền (02/05/2023)
- Góp tay xoa dịu nỗi đau (24/06/2023)
- Tình Sài Gòn cưu mang tôi, nay tôi gửi lại Sài Gòn (24/06/2023)
- Cơ hội nào cho Y sĩ Huệ? (22/08/2023)
- Chàng trai có tấm lòng vàng (25/09/2024)
- Bài học từ những bữa cơm gia đình (22/11/2024)