Khoảnh khắc thơ bạn trẻ trong tôi

Đơn vị đồng hành

Khoảnh khắc thơ bạn trẻ trong tôi

Tôi chủ quan trong cảm nhận qua ít bài thơ của các bạn trẻ đã và đang được đăng trên website của Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh hướng tới Hội nghị Những người viết Văn trẻ lần IV năm 2017. Thật ra, ranh giới trong Văn trẻ và Văn đã qua thời trẻ chỉ là quy ước tương đối.

Nhà thơ Trần Huy Minh Phương

Thơ muôn đời vẫn làm cho lòng ta vương vấn, dù nó không đem lại cơm gạo nhưng thẳm sâu trong ai cũng có thơ. Thơ đẹp và buồn! Thơ làm mình phấn chấn và yêu đời hơn! Nếu không vậy, thơ sao đồng hành đến nay cùng mỗi chúng ta…

Mình sẽ xâu chuỗi thử ba cung bậc cảm xúc của các tác giả: Buồn / thất vọng; Vượt qua nỗi buồn / thăng hoa; Hướng về cái Đẹp. Hoặc tản mác đâu đó những giấc mơ cho một thời / cho một ngày của – tuổi – trẻ… Con chuột máy tính từ bàn tay được nhấp tình cờ, các bài thơ của các bạn dần hiện lên.

***

Tôi gặp ở Trần Võ Thành Văn cháy bỏng những khát vọng thẳm sâu với tuổi trẻ và cuộc đời, sau những ngôn tình với người đẹp! Bạn cầu kỳ con chữ nhưng có lúc giản dị như từ thơ nó bật dậy. Này đây, Văn đang khi Buồn / Thất vọng với những:

“Ngày buồn xanh xao bọt nước”

(Ra đi những cánh buồm…)

“tình yêu như cột nước phía xa mù”

(Ra đi những cánh buồm…)

“Có lúc muốn tìm mình bên mép vực”

(Những điều sinh sôi, như thế)

Để rồi Văn đã Vượt qua nỗi buồn / Thăng hoa

“thôi bỏ đi cơn buồn lợp bóng

em đừng khóc cho khoảng trời mê loạn, con đường mòn và dấu chân người lầm lỡ đám cỏ khô”

(Những điều sinh sôi, như thế)

“khép mùa gió tênh hênh

luống cày nâu / đỉnh trời / mưa cũ

những khóm hoa lặng lẽ nghiêng mình đồng ca mây trắng

tôi và tôi và em. đâu đó. không xa”

(Những điều sinh sôi, như thế)

Sau cùng, ai trong mỗi chúng ta cũng cùng Hướng về cái Đẹp:

“những điều sinh sôi có bao giờ hứa hẹn

tiếng hát nào cũng vang từ phía em mà.”

(Những điều sinh sôi, như thế)

“giữa mảnh vỡ thất thần của buổi sáng đang trôi

thế nào rồi anh cũng vẹn nguyên

về một niềm dự cảm thứ ba buồn bã.”

“làm sao gác lại giấc mơ còn đỏ khan tròng mắt

làm sao từ bỏ giấc mơ đang làm tổ chân trời”.

(Về phía biển)

***

Tôi đọc chùm thơ 2 bài của bạn Nguyễn Tiến Vũ: Mệt; Cơn gió chiều. Tràn lấp trong tôi là một nỗi buồn, đa mang tâm sự. Tuổi trẻ đa thanh sắc của những buồn, vui, đầy hoài bão và dấn thân. Dừng lặng trước dòng thơ Vũ, và như đang nghe những cơn mưa đời trút gió, nhưng buồn đẹp!

“Tôi bước đi giữa lòng thành phố rộng

Bỗng thấy mình lạc lõng giữa khoảng không

Mỏi đôi chân ngồi tựa cằm xuống gối

Hát thì thầm một tình khúc đơn côi…

Gió mùa đông nay lạnh hơn mùa đông trước

Bước người qua cũng vội vã hơn nhiều

Tôi ngồi đó đếm bao điều xuôi ngược

Nhớ rồi quên cũng như cơn gió chiều

Tôi lại bước đi giữa lòng thành phố rộng

Trên con đường quen thuộc đã từ lâu

Chiếc lá rơi chuyển mình không vương vấn

Chút màu xanh xưa đó còn đâu?”

(Cơn gió chiều)

***

Thơ Kiều Maily đầy gió cát và sóng biển miền Trung. Dẫu đi xa, ở đâu hoặc lúc nào thì dòng thơ ấy vẫn trĩu nặng về nơi chôn nhau cắt rốn đầy tình nghĩa và rộn trong lòng những điệu múa từ bao mùa lễ hội Chăm sống động và lung linh trong bạn, trong tôi. Tình yêu đằm sâu nhưng vang mãi theo năm tháng! Nhấp ngụm trà giữa phố và ta ngẫm ngợi cùng bạn qua “Khúc Thei Mai giữa Sài Gòn”:

“Loài dế lạc bầy cuối vườn chuối kêu chưa thôi

tiếng kêu tìm bạn tình, có lẽ.

Khúc dân ca đầu hôm ai bỏ dở nửa chừng

âm vang lửng lơ trong gió

làm thức giấc mơ hoang

Trên lưng bò còn vương mấy cọng rạ

lũ dê đã về chuồng

dường nắng Phan Rang vừa tắt

Người mẹ kiên nhẫn mót những nhánh lúa sót lại cuối cùng

khi chiều đã nhuộm thẫm áo chàm

dáng người đi như nhớ

Anh là một vệt sáng buồn

bước vào đời em làm giông gió

Gác trọ sài Gòn ai hát khúc Thei mai

hồn người như mộng vỡ.”

***

Tuổi trẻ dạn dĩ trong cách nghĩ và hành động. Câu chữ đời thường nhưng khỏe khoắn của bạn Du Nguyên như đang bật lên những nốt nhạc trẻ sóng sánh bên li café chiều. Bạn đã ghi nhanh lại thời của tuổi trẻ mình là:

“Thế hệ tôi là một bọn ba láp, nhởn nhơ, châu chấu, chuồn chuồn

sáng buồn rầu, tối co ro

diện trang phục rực rỡ

thế hệ tôi nhợt nhạt

với nỗi buồn nhờ nhờ

nhờ nhờ xếp hàng

đi qua tuổi trẻ.”

Và rồi:

“Thôi đừng về đuổi gió trên đồi cao

lại đây lêu hêu nỗi buồn bỏ vào tủ lạnh

lại đây cầm một que kem mùa hè tan chảy

lêu lêu lêu lêu”

(Khúc lêu hêu mùa hè)

***

Ngỡ như mình đang xem phim tình yêu kiếm hiệp hoặc đâu đó trong trang truyện thời lãng mạn. Bỗng thấy đôi mắt ấy đang nhìn mình, long lanh và mưa. Bạn Sâm Cầm đang thủ thỉ cùng bạn tình trốn những ồn náo, những bụi mù. Bởi, “Khi đường thì quanh mà lòng người thì phẳng / Và đớn đau cũng sẽ hóa hiền lành”. Vì lúc này, bạn ấy cần một khoảnh khắc: “Rồi tựa vào nhau và ngồi dưới thương yêu” (Ngồi dưới thương yêu).

Tình yêu nhẹ nhàng, đằm thắm đã được ngân lên như hò vè, ca dao, gần gũi, duyên dáng. Tôi đọc và hát thơ “Mình thương nhau đi”:

“Ở ngoài kia buồn lắm

Thôi mình thương nhau đi

Như cái mắt thương mắt

Như cái môi thương môi

Như ngọn đồi mặt trời

Thương một bầy mưa hạ.

Ở ngoài kia buồn quá

Thôi mình thương nhau đi

Dắt lên đồi thầm thì

Chuyện cái mưa cái nắng

Cái tim sẽ hết đắng

Cái lòng sẽ hết đau

Chuyện thương nhau thương nhau

Ở ngoài kia còn thiếu

Ở ngoài kia buồn thiu

Thôi mình đừng soi gương

Có những chuyện bình thường

Như cái cây cái đất

Như những điều chân thật

Đều là chuyện ước mơ

Thôi em đừng làm thơ

Mình về đồi thương nhớ.”

***

Ngô Thúy Nga vắt lòng mình qua câu thơ khi đâu đó hoặc đôi lần trong đời: “Điểm tựa em vỡ toang/ cho gió lùa mưa vào…/ mưa mặn chát/ mưa cay xè/ mưa cho hoài rứa?/ mưa ơi?...” (Vỡ toang điểm tựa)

Khắc khoải, hoài niệm, có những lúc chỉ cảm cùng bạn qua những nốt lặng. Tôi đọc chậm và nghe thân phận cùng nỗi buồn người phụ nữ đang trôi về phía mùa thu xa xăm:

“Người đàn bà…

vớt mùa thu trong hồ nước

đem phơi

mùa khô còng queo như cuộc đời

Người đàn bà…

đốt mùa thu ùn khói

rồi khóc

mái tranh ướt chiều mưa nơi quê nhà có những đứa con nheo nhóc

mong chờ

Người đàn bà…

nhặt mùa thu miệt mài năm tháng

hồ nước đục rồi trong

lòng người trong rồi đục

Người đàn bà soi đời mình từng khúc

thu rụng hết mùa

trơ ngón tay gầy hốc tối

Người đàn bà níu mùa tù tội

Ngọn tóc gầy chẻ nắng đọng đời cong…

(Người đàn bà vớt mùa thu)

***

Thơ Lê Hòa xuất hiện trên mặt báo, tạp chí khá đều dù công việc bạn vẫn luôn bận rộn. Sức sáng tạo là không biên giới! Thơ bạn chất chứa nhiều cung bậc tình cảm giành cho gia đình, tình yêu, quê hương và đất nước. Mảnh đất Đà Lạt thơ mộng nơi chôn nhau cắt rốn của bạn đã vào thơ thật dịu dàng bao lượt.

Chùm thơ mới nhất (có lẽ do tôi mới đọc nên gọi là mới!) ba bài đăng trên website Hội Nhà văn TP.HCM của Lê Hòa là: Tổ quốc mặn chát mặn mồ hôi; Chạm vào châu thổ; Bức tường vôi xỉn. Những tâm tư cháy bỏng nhiệt huyết của tuổi trẻ hướng về đất nước, nghĩ về quê hương và tình công dân đong đầy.

TỔ QUỐC CHÁT MẶN MỒ HÔI

Nơi cây lúa lên đòng thơm lựng

Những con thuyền gối bến chờ trăng

Tiếng vò áo rụng vào đêm gió muộn

Mẹ ra sông vớt cánh lục bình

Nghe Tổ quốc thầm thì trong tịch lặng

Nơi con sóng xoáy vào mắt bão

Những đoàn tàu sấp ngửa tiền tiêu

Mỗi hải lý thủy triều rưng rưng đỏ

Cha gồng mình bẻ gọng phong ba

Tiếng Tổ quốc ầm ầm trong chớp giật

Tổ quốc gần trên những chuyến bay xa

Lúc hăm hở ký hợp đồng có nhớ

Bệnh viện K đã quá tải lâu rồi

Những phó mặc phút đưa chân chặc lưỡi

Có run tay khi nghĩ đến quê nhà?

Tổ quốc hằn trên mặt trống Đông Sơn

Cánh hồng hạc vút bay từ đất mẹ

Những hình hài ngàn năm nhào nặn

Đã vuông tròn qua lớp lớp lửa nung?

Nơi thăm thẳm đáy sông lắng lại

Cát và phèn mây trắng lẫn phù sa

Người kéo lưới vớt trăng ngà tháng tám

Đêm mùa thu lẳng lặng những chuyến phà

Nơi ánh sáng hừng Đông chớm rạng

Những con đường tất tả bước chân

Làng, phố ta qua phía nào cũng gió

Gương mặt nào cũng lả chả cần lao

Ôi Tổ quốc giọt mồ hôi chát mặn!

***

Có lẽ và thật sự còn rất nhiều bài thơ, tác giả trẻ hay khác nữa nhưng lúc này lòng tôi đã rẽ sang một dòng tâm trạng khác, một việc làm khác. Như vậy, đọc và viết những cảm xúc về thơ sẽ bị loãng, sẽ sai với lòng mình. Hẹn một dịp gần sẽ nghiêm túc đọc lại bạn, đọc lại mình để thấy cuộc sống nay vẫn ứ tràn thi ca, dù bên đường vừa gãy cánh chú sơn ca!

Nhưng rồi những dòng thơ của bạn Nguyễn Kiên Giang đập vào mắt tôi một niềm kiêu hãnh sức trẻ. Tôi vội đọc và thấy: “Ngày vẫn đi theo mặt trời qua những sớm mai/ Lá vẫn xanh dù rừng dần trôi về hoang mạc/ Người ta vẫn yêu nhau dù có thể đón về bão giông bội bạc/ Để ngậm ngùi kể chuyện những hôm qua!” Đoạn thơ mở đầu của bài thơ “Còn lại…”. Phải chi đừng thêm câu cuối trong đoạn ấy sẽ “đã” hơn! Cũng chỉ là cảm nhận cá nhân thôi!

Tuổi trẻ và dang rộng đôi cánh, vang lừng tiếng hót để cho mình, cho đời thêm thương yêu là lẽ sống của bạn, của tôi. Mặc kệ tất cả… chúng ta hãy thăng hoa cùng thơ và sáng tạo trong tỉnh thức! Một bài, hai bài… cho tới nhiều bài thơ chưa hay rồi sẽ từ từ hay và biết đâu một lúc nào đâu tâm tư và đủ đầy của sự thăng hoa sáng tạo thì những giọt thơ trẻ ấy chắp cánh, đem lại bao cung bậc đẹp xây đời, xây người! Tự tin lên nào, những bạn trẻ rất đáng quý! Mất tự tin thì không còn gì nữa cả! Dòng thơ bạn bắt đầu tuôn chảy… hãy cho đi… Cảm hứng trước thềm Hội nghị Văn trẻ lần IV.2017, TP.HCM

TRẦN HUY MINH PHƯƠNG

Các bài khác

Tình yêu trong thơ Lê Văn Thuận (20/06/2016)
Ngô Thuý Nga & Nốt lặng ưu tư của người thơ trẻ (20/06/2016)
Tiếng đồng vọng tâm hồn giữa cõi "Quen & Lạ" trong thơ Trần Võ Thành Văn (20/06/2016)
Ra mắt Tổng tập mang tên Bích Khê: “Ta nhịp nhàng ý nhị nhịp theo Ta” (22/06/2016)
“Ghi chép nhỏ của người cưỡi ngựa” của Phan Thị Vàng Anh (22/06/2016)
Trần Nhã Thụy - Nhà văn “mắc zịch” (02/07/2016)
Thằng tôi không ưa đường thẳng - Văn Thành Lê (03/07/2016)
Nẻo về Vực Gió của Phong Điệp (20/07/2016)
Biển & giai điệu trong thơ Phạm Phương Lan (03/08/2016)
Dấu ấn đặc biệt về Thơ Trương Nam Hương (05/08/2016)
Anh Chi “Tự bạch” (16/08/2016)
Nhà văn Trần Nhã Thụy có thơ hay (15/09/2016)
Những cách tân trong thơ trẻ (28/09/2016)
Văn học nghệ thuật làng nhàng (03/10/2016)
Nhà thơ Nguyễn Lãm Thắng: Người thơ ở xứ mộng mơ (03/10/2016)
Thi nhân đắm đuối tiếng Việt (05/10/2016)
Bùi Giáng: Nhà thơ quỷ quái (11/10/2016)
Em vịn gió qua mùa bão khát (15/10/2016)
Còn một Nguyễn Thị Minh Thái của thơ (30/10/2016)
Qua rêu mà nói chuyện đời (31/10/2016)
Tự mình cách biệt (17/11/2016)
"Mắt thơ" hiện đại nhìn về quá khứ (05/12/2016)
Thơ cần thiết cho ai? (23/02/2017)
“Chạm một miền Xuân” - Những vần thơ chạm vào lòng người (01/03/2017)
Đi dọc Email xanh (22/03/2017)
Mấy suy nghĩ về thơ trẻ (28/04/2017)
Con đường của người viết trẻ (18/06/2017)
"Này cây bút trẻ, anh có còn gây hấn với cuộc đời này nữa không…" (18/06/2017)
Văn học trẻ - thừa & thiếu (20/06/2017)
Viết cho những người nghèo (23/06/2017)
Vì sao tôi chọn thơ và sứ mệnh của thơ… (23/06/2017)
Văn học thiếu nhi: mảnh đất chưa được khai phá (26/06/2017)
Văn trẻ việt: thực trạng & trách nhiệm (26/06/2017)
Văn học trẻ: “bội thực” những nỗi đau riêng? (26/06/2017)
Người đọc cũng cần thần tượng (26/06/2017)
Đưa hơi thở cuộc sống vào trang viết trẻ (27/06/2017)
Văn học Mỹ Latin nhìn từ phê bình sinh thái (12/07/2017)
Thơ Nguyễn Thị Kim với thi điệu lục bát truyền thống (19/07/2017)
Nhà thơ Thi Hoàng: Khuôn mặt như ngọn đèn vặn nhỏ (20/07/2017)
Phía sau sự dịu dàng lặng lẽ của Gia Hoà (11/08/2017)
Ngày sống đời thơ của Lê Minh Quốc (24/08/2017)
Người đàn bà sinh ra từ mưa- tập thơ hay của nhà phê bình trẻ (28/08/2017)
Khởi từ... Sóng chữ sông quê (07/09/2017)
Chúng ta đã phản bội thơ như thế nào? (09/10/2017)
Thơ, khó thay! (23/10/2017)
Vài suy nghĩ về cái Tôi trong thơ từ cách nhìn Phật giáo (26/10/2017)
Đọc tập thơ “Dòng sông không vội” của Trần Lê Khánh (22/11/2017)
Linh hồn mỏi trên những vết son (27/11/2017)
Tiếp cận một nét thơ thiền hiện đại (27/11/2017)
Đỗ Thành Đồng vẫn “kiên nhẫn một con đường” (04/12/2017)
Để trở thành một nhà văn (11/12/2017)
Nỗi buồn trắng của một hồn thơ con gái hiền ngoan (15/12/2017)
Nghi lễ của ánh sáng hay Nghi lễ của thi ca? (11/01/2018)
Tự mình đẩy mình lên mênh mông (13/01/2018)
Huyền ảo những cơn mưa (30/03/2018)
Nắng quái của tài năng (14/09/2019)
Thơ Văn Nguyên Lương buồn nhưng không bi lụy (14/09/2019)
Bùi Phan Thảo: “Khi đời mình cũng cheo leo đồi dốc” (18/10/2021)
Nguyễn Quốc Trung – còn đây những trang sách (31/10/2021)
Lập trình thi pháp mới (01/11/2021)
Biên bản thặng dư – một vẻ đẹp nhân văn (12/11/2021)
Nhà văn Võ Thu Hương - Truyện viết ra được in vạn bản (12/11/2021)
Tác giả viết sách thiếu nhi ủng hộ các bà mẹ đơn thân (12/11/2021)
Nhà văn Ngô Thảo: Người trẻ mới bứt phá trong nghệ thuật được (28/11/2021)
Nhà thơ Nguyễn Vũ Tiềm giã biệt hành trình thương nhớ tài hoa (15/01/2022)
Nhà thơ Bùi Phan Thảo với ‘Những ngọn khói về trời’ đau thấu tận tâm can (21/08/2022)
Những khắc khoải phận người ở ‘Thời nắng xanh” của thi sĩ Trương Nam Hương (05/05/2023)
Phiêu hoang cùng “gã thi sĩ hoang” (06/05/2023)
Cổ tích mới thời thế giới phẳng (11/05/2023)
Lời tự thoại chân thành khi “Đối diện chính mình” của nhà thơ Phạm Trung Tín (14/05/2023)
Tản mạn về hai thi tài lục bát Nguyễn Du và Nguyễn Bính (19/05/2023)
Ngẫm, thấm cùng “Trong và ngoài căn phòng của tôi” (24/05/2023)
Nhà thơ, dịch giả Kiều Bích Hậu: Dịch thuật văn học đòi hỏi tầm nhìn dài hơi về văn hóa (02/06/2023)
Nhà văn Nguyễn Quốc Trung – Chiến binh thầm lặng (07/06/2023)
Nhà thơ Trần Anh Thái, người góp phần hồi sinh trường ca (07/06/2023)
"Để Mị nói cho mà nghe" từ mạng xã hội vào sách ngôn ngữ (27/06/2023)
Nhà văn Trần Đức Tiến: Với người viết, cần nhất sự tỉnh táo (29/06/2023)
Sự tích bài thơ "Hôn" của Phùng Quán (30/06/2023)
Nhà văn trẻ Lâm Phương Lam lên án nạn bạo lực gia đình (16/07/2023)
Nhà văn Trầm Hương: Tôi học cách sống an nhiên của cỏ, thanh lọc của nước từ nhà thơ Hoài Vũ (16/07/2023)
Thơ phổ nhạc có lợi ích gì cho nhà thơ? (22/07/2023)
Nhà văn Uông Triều: Văn học cần gần gụi và thiết thực (10/08/2023)
Hoàng Anh – Một giọng thơ triết luận, dịu dàng và giàu nữ tính (22/08/2023)
Người suốt đời nhập cuộc thơ (27/08/2023)
Nguyên Hùng & “Công tử” xưa – hình bóng của “thiếu gia” nay (28/08/2023)
Tĩnh vật - Thơ (29/08/2023)
Khi “Sự thật là đoá hoa lộng lẫy” (30/08/2023)
Nhà văn Nguyễn Minh Ngọc: Luôn trân trọng mọi thể tài (15/09/2023)
Có một Bảo Ninh… tạp bút (18/09/2023)
Người xem đồng hồ, hay là kẻ hân hưởng sự sống (19/09/2023)
Chiến tranh như là nó đã xảy ra – Tiểu luận của Sương Nguyệt Minh (22/09/2023)
Nhớ Nguyễn Quốc Trung (25/09/2023)
Hội nhập văn chương nhìn từ hiện tượng Hồ Anh Thái (26/09/2023)
Cuộc chiến nhân tính – Tiểu luận của Hoàng Thuỵ Anh (03/10/2023)
Nhà thơ Phạm Công Trứ: Tựa vào những câu thơ hay (09/10/2023)
Nhà thơ Lê Thị Kim – “Kẻ lữ hành đi ngược chiều gió thổi” (25/10/2023)
“Vua phóng sự” Vũ Trọng Phụng làm gì khi cuốn sách về gái điếm bị đá vào xó tường? (02/11/2023)
Nhà văn Nguyễn Việt Hà: ‘Văn chương cần chữ tình’ (03/11/2023)
Tác giả đoạt giải Nhất tiểu thuyết từng là tâm điểm ở một phiên tòa đẫm nước mắt (29/11/2023)
"Ngẩng mặt nhìn mặt" qua góc nhìn của Tác giả trẻ Mị Dung (04/12/2023)
Văn chương ĐBSCL và Người viết trẻ: Chỉ cần không bỏ cuộc là đã thành công (05/12/2023)
‘Thơ ngày nay được đăng dễ dãi’ (26/02/2024)
Đọc “Thơ mười năm” của Hoàng Đình Quang (14/03/2024)

Trang Thơ Minh Đan