Đơn vị đồng hành
Truy cập: 10,950,508 lượt

Trước một nước Mỹ thay đổi

Chỉ mấy ngày sau khi ứng viên Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đắc cử, Tổng thống đương nhiệm Barack Obama đã quyết định ngừng thủ tục phê chuẩn Hiệp định TPP với Quốc hội Mỹ. Viễn cảnh một hiệp định tự do mậu dịch thế hệ mới rất được mong đợi này giữa 12 quốc gia ở hai bờ Thái Bình Dương bị xé bỏ ngay trước bước phê chuẩn ở các quốc gia ký kết đã nhìn thấy rõ.

 

Không cần chờ đến ngày 19/12/2016, khi 538 đại cử tri Mỹ bỏ phiếu bầu Tổng thống một cách hình thức, không cần chờ đến ngày 20/01/2017, khi Donald Trump tuyên thệ nhậm chức Tổng thống và chính thức điều hành chính quyền mới tại Mỹ, một “nước Mỹ thời Trump” bắt đầu hiện diện ngay trong những ngày tháng cuối cùng của chính quyền Obama. Đó sẽ là “một nước Mỹ rất khác”. Đó cũng là lý do tại sao cuộc bầu cử Tổng thống lần này ở Mỹ gây nhiều tranh cãi, cảm xúc hơn mọi lần trước.

 

Trong suốt cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ lần này, tôi “chọn” Hillary Clinton. Tôi muốn Hillary Clinton trở thành Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Không phải chỉ vì tôi muốn nước Mỹ có nữ Tổng thống đầu tiên trong lịch sử. Không phải vì tôi nghĩ Hillary Clinton làm Tổng thống thì tốt hơn cho nước Mỹ, dân Mỹ. Không phải vì tôi nghĩ Donald Trump làm Tổng thống thì dở hơn.

 

Thú thật, trong thâm tâm, tôi nghĩ rằng Trump làm Tổng thống sẽ tốt hơn cho Mỹ. Nhưng ít nhất là phải trừ ra những người nhập cư bất hợp pháp mà chính quyền mới của Trump sẽ trục xuất không thương tiếc - điều nước Mỹ chưa bao giờ làm. Trên đảo Ellis cạnh tượng Nữ thần Tự do ở New York, nơi đến một nửa người Mỹ hiện nay có họ hàng nhập cảnh vào Mỹ bằng đường biển qua cửa khẩu này, tôi được giải thích rằng ở đó không người nhập cư nào bị từ chối nhập cảnh vào Mỹ, chỉ trừ vài ba phần trăm là những người có lịch sử phạm tội ở nước ngoài và những người đang bị bệnh lây nhiễm cần phải được người Mỹ chữa trị trước khi cho nhập cảnh. Nước Mỹ thời Trump sẽ không mở rộng cửa đón người nhập cư đến tìm “Giấc mơ Mỹ” như trước đây nữa. Hàng triệu người đang sinh sống bất hợp pháp ở Mỹ có thể bị trục xuất về nước, vì lợi ích, vì “Giấc mơ Mỹ” của những người Mỹ khác.

 

Tôi nghĩ, nước Mỹ thời Trump sẽ bớt "bao đồng", giảm can dự vào các xung đột ngoài biên giới Mỹ, mà sẽ theo kiểu "sống chết mặc bay". Xét riêng về khía cạnh kinh tế thì đó là sự lựa chọn tốt. Can dự vào các xung đột ngoài biên giới không chỉ “hao người”, mà còn “tốn của”. Nước Mỹ đã đổ biết bao nhiêu tiền vào chiến tranh Việt Nam, mà thu về được gì? Nước Mỹ đã và đang đổ biết bao nhiêu tiền vào các cuộc xung đột ở Trung Đông, mà thu về được gì? Nhiều phe phái mà Mỹ ủng hộ trong các xung đột đó cũng kém cỏi và xôi thịt chẳng kém gì chính quyền mà Mỹ chống lại. Tôi nghĩ, Mỹ chưa hề có "kinh nghiệm thực dân" để biết cách “cai quản” tốt các nơi họ can dự vào. Bớt can dự vào các xung đột ngoài biên giới như lựa chọn của Donald Trump là khôn ngoan, có lợi cho Mỹ.

 

Nước Mỹ thời Trump sẽ giảm đóng góp nghĩa vụ tài chính cho các tổ chức, liên minh quốc tế (kể cả NATO), giảm viện trợ cho các nước đồng minh. Điều này có lợi cho người đóng thuế ở Mỹ.

 

Nước Mỹ thời Trump sẽ giảm bớt xung đột với Nga và kéo nước Nga trở lại Hiệp ước an ninh nguyên tử, hạn chế mở rộng NATO sang phía Đông trêu chọc "gấu Nga". Điều này sẽ giúp giảm chạy đua vũ trang và ngân sách quốc phòng.

 

Nước Mỹ thời Trump sẽ giảm nghĩa vụ tài chính của Mỹ trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu, ưu tiên dành nguồn lực để bảo vệ môi trường ở chính nước Mỹ, thay vì "bao đồng" các vấn đề môi trường toàn cầu.

 

Nước Mỹ thời Trump sẽ giảm việc đầu tư của các công ty Mỹ ra nước ngoài (outsourcing) vào các nước có giá lao động thấp, ưu tiên sản xuất tại Mỹ để tạo công ăn, việc làm cho người Mỹ. Điều này tất nhiên có lợi cho nước Mỹ, dân Mỹ.

 

Còn những điều khác nữa, nhưng có thể thấy việc cử tri Mỹ chọn Trump có những lý do xác đáng. Không hẳn là tất cả cử tri Mỹ, mà chỉ khoảng một nửa cử tri Mỹ. Giữa "giàu hơn, nhưng ít can dự hơn, ít "sen đầm hơn"" và "ít giàu hơn, nhưng vẫn can dự mạnh, vẫn "sen đầm" như trước", họ chọn vế thứ nhất. Số cử tri này đủ để Trump thắng cử theo cơ chế bầu cử của Mỹ, để có “một nước Mỹ rất khác” so với nước Mỹ lâu nay ta vẫn thấy. Nếu là người Mỹ, biết đâu tôi cũng chọn Trump.

 

Nhưng tôi là người Việt. Trong những lý do để cử tri Mỹ chọn Donald Trump nêu trên, tôi chưa thấy điều gì tốt hơn cho Việt Nam mà chủ yếu tôi thấy sẽ khó khăn hơn. Thế nên tôi "chọn" Hillary Clinton.

 

Nhưng, nói cho cùng, cử tri Mỹ chọn Tổng thống là vì lợi ích của họ, chứ không phải vì lợi ích của nước khác. Đó là lựa chọn nội bộ của nước Mỹ, chúng ta có thể không thích, nhưng cần hiểu và tôn trọng một “nước Mỹ mới”.

 

Tình hình quốc tế tới đây có thể có những diễn biến không thuận lợi cho Việt Nam. TPP thì không còn nhiều hy vọng. Chúng ta phải tự lực cánh sinh, phải “cày cuốc” chăm chỉ và thông minh hơn. Biết đâu sự chăm chỉ, thông minh hơn, trong một hoàn cảnh khó khăn hơn, sẽ mang lại cho nước ta những kết quả tốt mà ngay lúc này chúng ta đang bị "choáng" nên chưa nhìn ra.

 

25 năm trước, khi Liên-xô sụp đổ, không ít người bi quan nghĩ là Việt Nam chắc cũng sắp sụp đổ theo vì lâu nay toàn “ăn” viện trợ của Liên-xô, sắp tới “ăn” gì? Thế nhưng Việt Nam đã chẳng sụp, lại còn phát triển hơn. Đôi khi trong cái khó ló cái khôn. Không cần TPP có hiệu lực thì chúng ta mới thực thi những chính sách, điều kiện, thay đổi tốt được TPP quy định cho nước ta. Tự chúng ta có thể thực hiện những việc đó một khi thấy chúng là cần thiết.

 

Đứng trước nguy cơ các lĩnh vực gia công, lắp ráp thuê cho nước ngoài có thể sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi chính sách hạn chế các doanh nghiệp Mỹ đầu tư ra nước ngoài, nước ta cần tăng đầu tư và hiệu quả đầu tư nghiên cứu - phát triển (R&D) để có thể thiết kế, sản xuất, tổ chức tiêu thụ được ngày càng nhiều hàng hóa công nghiệp mang thương hiệu Việt Nam (điều Trung Quốc đã làm rất thành công để dịch chuyển từ thị trường gia công, lắp ráp thuê sang thị trường sáng tạo công nghiệp và xuất khẩu hàng hóa công nghiệp mang thương hiệu Trung Quốc ra thế giới).

 

Cần xoá mọi rào cản cơ chế, chính sách và nguồn lực để phát triển mạnh du lịch - lĩnh vực mà Việt Nam có nhiều thế mạnh và cơ hội thành công.

 

Hãy cùng nhau xây dựng "một Việt Nam rất khác", giàu mạnh hơn, bất kể nước Mỹ sẽ rất khác thế nào dưới thời Trump.

LƯƠNG HOÀI NAM

Share on Myspace

Các bài khác

 
Trang Thơ Minh Đan

Top